Um samtökin

Rjúkandi - Samtök um verndun náttúru, menningarminja og sögu í Árneshreppi

Samtökin voru stofnuð í Árnesi í Trékyllisvík 07.07.17. Að stofnuninni stóð hópur fólks sem telur þessum málaflokkum ábótavant á svæðinu sérstaklega í ljósi áforma Vesturverks um virkjun Hvalár, Rjúkandi og Eyvindarfjarðarár. Hluti hópsins stóð einnig að málþinginu Arfleifð Árneshrepps sem haldið var í félagsheimilinu í Árnesi helgina 24. og 25. júní 2017.

Á málþinginu, sem var tvískipt, var fyrirtækjum, stofnunum, sveitarstjórn Árneshrepps og landeiganda í Ófeigsfirði gefinn kostur á að kynna sín sjónarmið og svara spurningum um fyrirhugaðar virkjanaframkvæmdir í Ófeigsfirði fyrri daginn en síðari daginn var einstaklingum boðið að flytja hugvekjur og erindi. Um 70 manns sóttu málþingið en á annað þúsund sáu beint streymi á facebook síðu málþingsins.

Hvalárvirkjun

Virkjun Hvalár hefur staðið til um langt skeið, margir íbúar í Árneshreppi telja að á þeim tíma sem virkjunin hefur verið í umræðunni hafi svo margt breyst og komið í ljós að forsendur fyrir henni séu algjörlega brostnar. 

Virkjunin mun ekki skapa nein störf í hreppnum á rekstrartíma sínum, engar vegabætur á Strandavegi fylgja framkvæmdinni og afhendingaröryggi rafmagns í Árneshreppi mun ekki batna með virkjuninni. Á stuttum tíma hefur virkjunin stækkað úr 37mw í 55 og kemur því til með að framleiða mun meiri raforku en þörf er fyrir á Vestfjörðum. Nú þegar framleiða Íslendingar margfalt meiri raforku en not eru fyrir í landinu. 

Umhverfisáhrif virkjanaframkvæmdanna eru metin sem afar neikvæð og óafturkræf í álitsgerð Skiplugasstofnunnar. Áhrifasvæði umsvifanna mun ná yfir 37% af heildarstærð sveitarfélagsins og sker í sundur stærsta ósnortna víðerni Vestfjarða. Ósnortin víðerni í heiminum fara sífellt minnkandi samhliða ágangi mannsins á náttúruna og í þeim eru fólgin ómetanleg auðæfi á Íslandi eins og kemur m.a. fram í nýlegri skýrslu OECD. Slík svæði eru auðlind fyrir fólkið í landinu, ferðaþjónustu framtíðar og stofnun þjóðgarðs á svæðinu sem hefur verið rædd sem raunhæfur möguleiki.

Vegna þess mikla meðbyrs sem undirbúningshópur málþingsins fann fyrir á þinginu og í kjölfar þess, allstaðar að af landinu og víða erlendis frá, var ákveðið að reyna að virkja samtakamátt fólksins og stofna samtök um verndun náttúru, menningarminja og sögu í Árneshreppi.

Samtökunum var gefið nafnið Rjúkandi eftir einni þeirra áa sem stendur til að virkja á Ófeigsfjarðarheiði.

Stofnendur samtakanna töldu ríka þörf vera fyrir afl af þessu tagi sem andstöðu við þá einkaaðila sem áforma virkjun í Árneshreppi. Það hefur sýnt sig að virkjunaraðilar leitast við að fegra sína hlið málsins og reyna eftir fremsta megni að kæfa alla umræðu um náttúruvernd og þau umhverfisspjöll sem þeir áforma að vinna á náttúruperlum í Árneshreppi.